Araç Muayene Sisteminde Yeni Düzen!

Araç Muayenesinde 4 farklı uluslararası değerlendirme kriteri olacak. İlgili bakanlıkların yönetmeliklerine, uluslararası standartlara ve Avrupa Birliği normlarına uygun olarak gerçekleştirilen araç muayenesinde Kusursuz, Hafif Kusurlu, Ağır Kusurlu ve Emniyetsiz olarak 4 farklı değerlendirme kriteri bulunuyor. Bu kriterlere göre raporlandıracak muayene sonuçları aşağıda detayları açıklanan 4 formatta olacaktır.

Kusursuz: Muayene edilen araçta herhangi bir eksikliğin bulunmaması halidir.Bu durumda aracın ön plakasına ve muayene raporuna muayenenin geçerlilik süresini içeren etiket yapıştırılır.Ruhsat onaylanır, hologram yapıştırılır ve bir sonraki muayene tarihi yazılır. Yetkili kişi tarafından detaylı muayene raporu verilir.

Hafif Kusur: Aracın yapılan muayenesi sonrasında, yeniden muayenesine gerek duyulmayan ancak giderilmesi gereken eksikliklerin bulunması halidir. Bu durumda araç muayeneden geçmiş sayılır. Aracın ön plakasına ve muayene raporuna muayenenin geçerlilik süresini içeren etiket yapıştırılır. 

Ruhsat onaylanır, hologram yapıştırılır ve bir sonraki muayene tarihi yazılır. Yetkili kişi tarafından detaylı muayene raporu verilir. 

Ağır Kusur: Aracın muayenesi sonucunda, tamirine ihtiyaç duyulacak derecede eksiklikler tespit edilmesi halidir. Bu eksikliklerin giderilerek bir ay içinde aracın yeniden muayeneye gelmesi gerekmektedir. Aracın muayene raporuna geçici kusurlu araç etiketi yapıştırılır.Bir ay içinde raporda bulunan kusurlar tamir ettirilir ve raporla birlikte aynı istasyona gelinmesi gerekmektedir.Bir ay içinde gelen araçlarda bir muayene tekrarı ücretsizdir. 

Emniyetsiz: Aracın; can ve mal emniyeti ile trafik güvenliği açısından tehlikeli olacak derecede kusurlarının, eksikliklerinin tespiti halidir. Aracın durumu en yakın trafik zabıtasına bildirilir. Aracın emniyetsiz olduğuna dair rapor verilir. Bir ay içinde raporda bulunan kusurlar tamir ettirilir ve raporla birlikte aynı istasyona gelinmesi gerekmektedir.Bir ay içinde gelen araçlarda bir muayene tekrarı ücretsizdir.

KONTROLÜ YAPILAN NOKTALAR

TÜVTURK’te araç muayenesi, elle tutulabilen gözle görülebilen ve ulaşılabilen aksamların muayene edilmesiyle gerçekleşir. Kapalı kutular içinde veya kaplamalar altında ulaşılamayan aksamlar kontrol edilmez. Gerekirse bu aksamların fonksiyon kontrolü yapılır.

1-Fren Tertibatı: Araç muayenesi ana başlıklarından biri olan ve ilk sırada yer alan fren tertibatının test edilmesi; trafikte seyreden her türlü araç ve yayalar için hayati önem taşır. Fren tertibatının periyodik aralıklarda kontrol edilmesi ve aşınan parçaların değiştirilmesi gerekir. Araç muayenesi açısından değerlendirildiği zaman önde fren pedalından başlayarak; mekanik, hareketli, sürtünen ve esneyen her aksam elle veya gözle kontrol edilir. İlgili mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde, fren test cihazı ile aynı aks üzerinde bulunan tekerleklerin fren kuvveti sapma yüzdesi ile toplam araç ağırlığına göre fren verim yüzdesi hesaplanır. 

2-Direksiyon Sistemi: Araçların yol ve seyir kontrolüyle istenilen yöne yönlendirmesini sağlayan direksiyon sisteminin kontrollerinde; direksiyon simidinden başlayarak sırasıyla; direksiyon mili, direksiyon kutusu ve bağlantı elemanlarıyla sistemi tekerleklere bağlayan direksiyon rot kollarının boşluk ve sağlamlıkları; elle, gözle ve boşluk test cihazlarıyla kapsamlı olarak kontrolden geçirilir.

3-Görüş Şartları: Temiz ve yeterli görüş, araç kullanıcıları için maksimum yol ve sürüş güvenliği sağlar. Bu sebeple aracın tüm dış camları, cam yıkama tertibatları, cam silecekleri, iç ve dış görüş aynaları titizlikle kontrol edilir. 

4-Aydınlatma Sistemi: Araçların gece ve kötü yol şartlarında güvenle seyredebilmeleri için aydınlatma sistemlerinin faal olması ve ayarlarının trafikte seyreden diğer araç sürücülerini rahatsız etmeyecek şekilde yapılmış olması gerekmektedir. Bu sebeple tüm iç-dış aydınlatma, fren, gösterge, sinyal, geri vites, plaka ve sınır lambaları titizlikle kontrol edilir. Uzun-kısa ve sis farlarının yükseklik ayarları cihazlar vasıtasıyla test edilir.

5-Aks, Jant, Lastik ve Süspansiyon Sistemi: Araçların yol tutuşunda ve güvenli seyrinde yürüyen aksam ve süspansiyon elemanları özel bir göreve sahiptir. Yay, amortisör gibi süspansiyon elemanlarının, aracın jant, aks ve lastikleriyle tam uyumlu çalışması sürüş güvenliği açısından son derece önemlidir.

6-Şase ve Şase Bağlantı Parçaları: Araç gövdesinin sağlamlığı hem sürüş anında hem de olası bir kaza durumunda yolcular açısından büyük öneme sahiptir. Bunun yanında şaseye bağlanmış bir çok parçanın da sağlam ve çalışır durumda olması gerekmektedir. Bunlar; sürücü kabini ve araç gövdesi, bağlantıları, merdiven basamakları, koltuklar, alt taban, egzoz boruları, susturucular, yakıt tankı ve boruları, stepne ve taşıyıcısı, kapılar ve kapı kilitleri, yan ilave korumalar, çekici römork ve treyler çeki kaplini ile kaplin mekanizmalarının kontrolünü kapsar.

7-Diğer Donanımlar: Pasif güvenlik sistemlerinin en önemlilerinden biri emniyet kemeridir. Bir kaza esnasında emniyet kemeri takılı olan yolcunun diğer yolculara göre hayatta kalma şansı her zaman daha yüksektir. Bu sebeple ön ve arka emniyet kemerleri ve kilit karşılıklarının fonksiyonelliği kontrol edilir. Bunların yanısıra yangın söndürme tüpü, üçgen ikaz reflektörü ve ilk yardım çantası da kontrol edilir.

8-Gürültü Kirliliği: Trafikteki araçların oluşturduğu çevresel gürültüler insan sağlığı açısından son derece zararlıdır. Bu sebeple İstasyonlarda gürültü seviyesi kontrolleri gerçekleştirilecektir. 

9-Yolcu Taşıyan Araçlar İçin: Toplu taşıma araçlarına yönelik olarak; koltuk düzenleri, iç aydınlatma lambaları, ısıtma sistemleri ve havalandırma sistemlerinin seyahat eden yolcuların gereksinimlerini karşılayacak şekilde olup olmadığı kontrol edilir.

10-Araç Tanımları: Trafikte seyreden araçların üzerinde taşıdıkları plaka, tanıtım numaraları ile ruhsat üzerindeki tescil ve trafik bilgileri birebir aynı olmak zorundadır.

ARAÇ MUAYENESİ ÖNCESİNDE HAZIRLANMASI GEREKEN ZORUNLU BELGELER

Tüm araçlar için;

• Ruhsat*:

Trafik Tescil Belgesidir.

• Fenni Muayene İzin Belgesi*:

Vergi dairesi veya bürolarından alınan ve aracın vergi borcu, trafik cezası ve OGS geçiş borcu olmadığını belirten belgedir. (Araç satışı ve devri için alınan “İlişik Kesme Belgesi” ile işlem yaptırılamamaktadır) İstasyonda Maliye Bakanlığı bilgisayar sistemleri üzerinden yapılan sorgulamada aracın muayeneye engel borcu görünmez ise bu belge aranmaz. 

• Trafik Sigortası:

Mali Sorumluluk Sigortası akit belgesi (İnsan taşımada kullanılmayan römorklar, kendilerini çeken motorlu aracın sigortasına dahildir. Bu araçlar için Mali Sorumluluk Sigortası akit belgesi talep edilmez.)

* Bu belgelerin eksikliğin araç muayenesine başlanması için engel teşkil etmektedir.

LPG veya CNG takılı araçlar için:

• Gaz Sızdırmazlık Raporu: 

LPG veya CNG takılı araçlar için muayeneye gelmeden önce alınması gereken rapordur. LPG/CNG Ruhsatı, "Gaz Sızdırmalık Raporu" yerine kullanılamaz.

Tadilat sonrası muayenesi yapılacak araçlar için ek olarak;

• Yetkili mühendis tarafından çizilen onaylı tadilat projesi ve hesapları

ARACINIZDA BULUNMASI GEREKEN EKİPMANLAR

Tüm araçlar için:

• İlk yardım çantası: Traktörler, motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda en az 1 adet. 

• Üçgen Reflektör: Motosikletler ve motorlu bisikletler hariç tüm motorlu araçlarda 2 adet. 

• Yangın Söndürme Cihazı: Sayısı, cinsi ve kapasitesi araç sınıfına ve aracın kullanım amacına göre değişiklik gösterir. 

• Stepne: Motosikletler ve lastik tekerlekli traktörler hariç bütün araçlar ile tarım orman römorkları da dahil olmak üzere tüm römorklarda her zaman kullanılabilir durumda bulundurulacaktır. 

Araç sınıfına göre ek diğer zorunlu ekipmanlar:

• Taksi otomobiller: Her zaman kullanılır durumda taksimetre. 

• Otobüs, kamyon ve çekiciler: 1 adet Engel işareti. (E veya e onaylı) 

• Traktörler: Flaşörlü, yanıp sönen, sarı ışıklı, dönerli, uyarı lambası.

• Şehirlerarası yük veya yolcu nakliyatı yapan otobüs, kamyon ve çekiciler: Her zaman kullanılır durumda takograf.

• Römorklar (traktör römorkları dahil) ve kamyonlar: Uygun boyutlarda ve yeterli sayıda arka işaret levhası. (E veya e onaylı) 

• Traktör römorkları: Azami hızı saatte 30 km’nin altında olanlarda 1 adet adet üçgen şeklinde arka işaret levhası. (E veya e onaylı) 

• Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre yetki belgesi almış yolcu taşımacılığında kullanılan araçlar: Her 10 koltuk için en az 1 adet boyun korsesi.

• Motosikletler ve motorlu bisikletler: Kask ve koruyucu gözlük

Araç muayenesinin sağlıklı gerçekleştirilebilmesi için muayeneye gidilmeden önce aracın dış, alt ve motor havuzu temizliğini ve tehlikeli madde taşıyan araçların boş olmasın sağlanması beklenmektedir.

Kaynak