Benzinli araclarda katalitik konvertor testi

Merhaba arkadaslar,

Bu makalede sizlere benzini araclarda katalitik konvertorun arizali olup olmadiginin nasil test edilebilecegini anlatmaya calisacagim.

Aracimizda bir adet katalitik konvertorun girisinde bir adette cikisinda oksijen sensoru bulunur.

1. Giristeki Oksijen Sensoru
Oksijen sensorunun kabaca gorevi, egzoz gazindaki oksijen miktarini olcmek ve ECU'ya gondermektir. Asagidaki resimde solda oksijen sensoru ve saginda ise urettigi elektrik sinyali gorulmektedir.



ECU, bu sinyali isleyerek yakilan yakit-hava karisimini ayarlar.
Eger karisim zengin ise,

Oksien sensoru 0,6 Volt ile 0,9 Volt arasinda degerler uretir,

Eger karisim fakir ise,

Oksijen sensoru 0,1 Volt ile 0,3 Volt arasinda degerler uretir.

Oksijen sensorunun saglikli calisabilmesi ve sinyal uretebilmesi icin icerisinde isitici bulunur ki bu isitici sensorun 350 dereceden daha yuksek bir sicakliga 15 saniyede ulasmasini saglar. Bu isitici ECU tarafindan uretilen kare dalga sinyal ile calisir ve kontrol edilir. Eger egzoz gazi 800 dereceden yukarida ise, oksijen sensoru daha kontrol edilmez.
Iki durumda ECU oksijen sensorunden gelen sinyali kullanmaz, yani goz ardi eder.
1. Motor sogukken (motor isisi 20 derecenin altindayken)
2. Motora yuklenildigi zaman.

2. Cikistaki Oksijen Sensoru
Bu sensor tamamen aracin EOBD(European On Board Diagnosis) spesifikasyonlarini yerine getirmek uzere araca konulmustur. Katalitik konvertorun cikisina konulmustur ve amaci katalitik konvertorun ne derece etkili calistigini olcmek icindir. Yapi olarak tamamen giristeki oksijen sensoru ile aynidir. Bu oksijen sensorunun gorevi, egzoz gazinin katalitik konvertorde suzuldukten sonra icerisinde bulundugu oksijen miktarini olcmektir. Egzoz gazi katalitik konvertore gectikten sonra bu sensoru ulastigindan dolayi, bu sensorun urettigi sinyal, diger sensorun urettigi sinyali ile baglantilidir.

Yeni bir katalitik konvertorde kimyasal reaksiyonlar dogru calisiyor oldugundan dolayi, cikistaki oksijen sensoru dusuk oksijen miktari nedeniyle teoride 0.5 ile 0.7 Volt arasi bir deger uretir (motor sicakken). Ancak, her ne kadar katalitik konvertor yeni dahi olsa, pratikte bu degerde bir dalgalanma olur. Zamanla katalitik konvertorun omrunun azalmasiyla birlikte tamamen bozulur.

Asagida iki adet grafik verilmistir. Bunlardan ilki dogru calisan ve iyi durumda olan bir katalitik konvertorden alinmistir. Burada gorulen 8 numarali kirmizi dalgali cizgi, giristeki oksijen sensorunden gelmektedir ve dalgali bir yapi izlemesi dogaldir. Cunku egzos gazindaki oksijen miktari her an ayni degildir.
9 numarali yesil cizgi ise cikistaki oksijen sensorunden gelmektedir ve nispeten daha duz bir yapisi olmalidir. Cunku egzos gazi katalitik konvertorde suzulmustur.

Ikinci grafikte ise bu yesil yani cikistaki oksijen sensorunun, giristeki oksijen sensorundeki veriyi takip ettigi goruluyor. Bu durumda katalitik konvertorun arada bir vazife gormedigi ve giren gazi aynen cikisa ilettigi anlasilmaktadir.



Grafiklerdeki veriler:
t= zaman
U=Voltaj
6= Katalitik konvertorun iyi durumda oldugu zaman
7= Katalitik konvertorun bozuk oldugu zaman
8= giristeki oksijen sensorunden gelen veri
9= cikistaki oksijen sensorunden gelen veri.

Bu verilere PP2000(Peugeot Planet) diagnostik cihazi ile ulasilabilir ve test edilebilir.

Kaynak: BOSCH ME7.4.4 / M7.4.4 Technical Training Document

Koliva



Düzenleyen koliva - 06 Aralık 2011 Saat 16:03

Şu pp200 çok güzel bir alet.Ama ne yazık ki her yerde yok,bulunmuyor.

albayman Yazdı: güzel paylaşım, teşekkürler. pp2000 cihazı ile birlikte kablosu soketi kaça mal oluyor acaba? sonuçta zırt pırt sürekli kullanacağım bir durumu yok gibi. verilen paraya değer mi? tartışılır. kişiye göre değişir. bence olsa güzel olur, eğer meraklıysan araştırmayı seviyorsan, a dan z ye öğrenir ayarını kendin yapar, aracın sağlığından haberdar olursun. ama yoksa da gidersin anlayan bi peugeot servisine gösterirsin.

Bence eger eliniz bu islere yatkinsa ve peugeot veya citroen markasini uzun sure kullanacaksaniz PP2000 almaya deger. Acikcasi ben aldim ve cokta faydasini gordum. Turkiye'de ne kadara mal olur bilemiyorum ama burada 170-200 euro civarinda fiyatlari.

Benimde arıza ışığım yanıyordu lpg normal dediler , 1 aydır benzinde sürüyorum ondada yapıyordu havafilitresini değiştirince yanmayı kesti artık arıza ışığım yanmıyor  demekki varmış bir arıza arabam doğru söylüyormuş Paylaşım için teşekkürler 

Düzenleyen Üçyüzaltı - 04 Aralık 2011 Saat 20:58

türkiyede 1000 2000 tlden fazla 

Güzel paylaşım .Döktürmüşsün yine

Koliva bilgi için teşekkürler; bende pp2000 mevcut, hangi menüden bu değerlere ulaşabiliriz bizi bilgilendirir misin?

koliva Yazdı: junker Yazdı: Koliva bilgi için teşekkürler; bende pp2000 mevcut, hangi menüden bu değerlere ulaşabiliriz bizi bilgilendirir misin? Tam olarak su anda aklimda yok hangi menude olduklari. Bir dahaki sefere ekran resimlerini cekerim ama ne zaman yapabilirim bilmiyorum. Ama eger aracinizda sorun varsa acilen zaman ayirip bakabilirim.

İlginiz için çok teşekkürler. Aracımda şu anda sorun yok ama yazınızı okuyunca merak ettim ve bakmak istemiştim, boş zamanım olduğunda kurcalayacağım sanırım motor beyni altındaki parametrelerdedir?

koliva Yazdı: junker Yazdı: İlginiz için çok teşekkürler. Aracımda şu anda sorun yok ama yazınızı okuyunca merak ettim ve bakmak istemiştim, boş zamanım olduğunda kurcalayacağım sanırım motor beyni altındaki parametrelerdedir? ECU parametrelerinde olsa gerek diye dusunuyorum. Cunku O2 sensoru ECU'ya bagli BSI degil. Ancak dedigim gibi kurcalamak gerek

bende ecu yu kastetmiştim abi, Türkçe versiyonda ecu motor beyni olarak geçiyor, ama birde şu aklıma takıldı geçen şanzımanı sökmek için katalitik konvertörü de sökmüştük ama çıkışı direk eksoza gidiyordu sanki çıkıştaki sensörü göremedim?

mon Yazdı: bu katalitik konvertör üzerindeki o2 sensörü hava fazlalık katsayısının ayarlandığı landa sensörümü acaba. biz güç üretim sistemleri dersinde görmüştük onu.

Evet dogrudur bahsettiginiz sensor bu sensor


Düzenleyen koliva - 06 Aralık 2011 Saat 15:58