Yıllardır haşır neşir olduğum ledler :) artık hak ettikleri yerlere yavaş yavaş geliyorlar. :))
LED'lerin özellikleri ve sağladığı faydalar
- Tek renk ışık kaynağı (dar bantlı):
Işık istenilen dalga boyunda olduğu
için renk filtresi, prizma gibi renk
ayrıştırıcılara ihtiyaç yoktur. Örneğin
kırmızı trafik lambasında 617 nm dalga
boyunda kırmızı LED lerde üretilen
ışığın tamamı kullanılır. Oysa akkor
lambalarda üretilen ışığın mavi ve
yeşil bileşenleri bastırılarak sadece
kırmızı bileşeni kullanılır. 75 W akkor
lamba yerine 8-10W LED dizini kulanılarak
%80 enerji tasarrufu sağlanır.
- Çok küçük ışık kaynağı (birkaç mm
2 ): Küçük ebatlı armatürler geliştirilir,
ışık kolayca yönlendirilebilir.
- Tasarımcılara geniş ve kolay kullanım
imkanları.
- Hızlıdır, 200 ns içinde ışık vermeye
başlar.
- Uzun Ömür : Kullanım kondisyonuna
bağlı olarak 100.000 saate kadar.
- Yüksek ışık verimliliği (verimlilik
giderek artıyor, örneğin laboratuvar
ortamında kırmızı renkte 108 lümen/Watt'a
ulaşılmış durumda).
- Düşük ısı üretimi: Akkor lambalarda
flaman ısısı 2700 o C, halojen lambalarda
3100 o C, deşarjlı lambalarda tüp ısısı
800-1100 o C ye ulaşırken LED'lerde
yonga ısısı 110 o C'yi geçmez.
- Tanımlanmış ışık açıları.
- Görülebilir renk tayfındaki hemen
hemen bütün renkler elde edilebilir.
- Dimerlenebilir (0 – 100 %).
- Şok ve titreşimlere dayanıklı: Cam,
flaman gibi kırılgan elemanlar ihtiva
etmez.
- Beyaz LED için farklı renk sıcaklıkları:
3200, 4700, 5400,6500 Kelvin.
- Çevrecidir; yapısında civa gibi ağır
metallar ve halojen gazları yoktur.
LED'lerin elektriksel özellikleri
Öncelikle bilinmesi gereken özellik LED'ler doğru
akımla çalışırlar. Elektrik devrelerinde LED'ler normal diyotlar
gibi davranırlar. Farklı olan yanı normal diyotlarda 0,7 Volt civarında
olan birleşme gerilimi yerine, renklerine göre 1,6 V ile 4 V aralığında
değişmektedir. Genellikle kırmızı ve sarı LED'ler 1,9 – 2,6 V, yeşil
mavi ve beyaz LED'ler 2,5 V – 4 V arasında gerilimle çalışırlar.
Devreye bağlanırken polaritelerine dikkat etmek gereklidir. Ters
gerilime tahammülleri azdır ve 5 – 10 V gibi ters gerilimle tahrip
olabilirler. LED akımları yapılarına göre değişmekle birlikte 10
mA ile 700 mA aralığında LED üretimleri mevcuttur. LED empedansları
üzerinden geçen akımın büyüklüğüne bağlı olarak doğrusal olmayan
bir eğri ile değişkenlik gösterirler.
LED'ler genellikle seri bağlanıp bir dizin oluşturularak
10, 12, 24, 48V doğru akım veren elektronik güç kaynakları ile beslenirler.
Tasarım yapılırken üreticisinden temin edilecek teknik bilgiler
göz önüne alınarak optimum ışık ve elektriksel değerler ile çalıştırılmalıdır.
Eğer elimizdeki LED hakkında hiçbir teknik bilgiye sahip değilsek
20 mA akımla sürülmesi önerilir. Bazı üretici firmalar LED dizinlerini
değişik formlarda oluşturarak çeşitli LED MODÜLLERİ üretmektedir.
Profesyonel uygulamalarda bu LED modüllerinin ve onlar için tasarlanmış
güç kaynaklarının kullanılması tercih edilmelidir. LED'leri sürmek
için elektronik kontrollü güç kaynaklarının kullanılması, verimli
çalışmaları için önemlidir. Son birkaç yıdır üreticiler tarafından
1 W ve 2 W güçlerdeki LED'ler için 350 mA ve 700 mA akım kontrollü
güç kaynakları kullanıma sunulmuştur.
Birçok uygulamada LED'in verdiği ışığın şiddetinin
mümkün olduğu kadar yüksek olması istenir. LED'lerden elde edilen
ışık şiddeti, içinden geçen akımla orantılı olduğundan akım arttırıldıkça
ışık şiddeti de artacaktır. Bu durumda LED'in iç direncinden dolayı
üretilen ısı artacak ve normal hizmet ömründen önce tahrip olacaktır.
Ayrıca ısının artması ışık verimliliğini de olumsuz yönde etkileyecektir.
Buradan çıkan sonuç, ısı LED'in en büyük düşmanıdır. Bu bilgiler
ışığında firmaların LED'leri hakkında verdiği teknik bilgilerin
ne kadar güvenilir olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Örnek 20
mA lik bir LED'ten 25-30 mA akım akıtarak yüksek ışık değerleri
elde edilebilir, ancak LED ömrü oldukça düşecektir.
LED'lerin ömürleri
Teorik olarak yapılan hesaplamalar ve deneyler LED'lerden
100.000 saat üzerinde bir süre istifade edebiliceğimizi ortaya çıkarmaktadır.
Elektriksel, ısıl kondisyon (soğutma), çevresel etkiler, kullanılan
çevre elemanları, kılıfın materyel yapısı vb. etkenler göz önüne
alındığında 50.000 saat ve üzeri hizmet ömrü olduğu kabul edilebilir.
------------- Çıktığın kapıyı sert çarpma, geri dönüp açman gerekebilir. (Atasözü)
Leon 1.6 DSG / 206 XT 1.4
|