
Cep telefonlarının kullanılmaya başlandığı ilk yıllardan beri
otomobil kullanırken cep telefonu ile konuşmanın neden olabileceği
sonuçlar tartışılmaktadır. Özellikle son yıllarda cep telefonlarının
hemen herkes tarafından kullanılan bir cihaz haline gelmesiyle konunun
önemi daha da artmış, elde edilen verilere dayanarak bir çok ülkede
otomobil kullanırken araç kiti olmaksızın cep telefonu ile konuşmak
yasaklanmıştır. Son yıllarda yapılan bazı bilimsel çalışmalar ise
otomobil kullanırken cep telefonu ile konuşmanın araç kiti kullanılsa
bile güvenli olmadığını göstermektedir.ABD’de Utah
Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, otomobil kullanırken araç kiti
ile de olsa cep telefonu ile konuşanların önündeki aracın aniden
durması gibi durumlarda verdiği tepkiler kanuni sınırda alkollü olarak
otomobil kullanan kişilerin tepkileriyle karşılaştırılmıştır. Sonuç
olarak otomobil kullanırken araç kiti yardımıyla cep telefonu ile
konuşanlarda tepki süresinin belirgin olarak yavaşladığı, kaza yapma
olasılığının sınırda alkollü olan kişilerden bile daha fazla olduğu
gösterilmiştir. Yine Utah Üniversitesi’nde yapılan bir başka çalışma,
araç kitiyle kullanılan cep telefonunun otomobil kullanırken verilen
ani tepki süresini %18 uzattığını rapor etmiştir. Bu çalışmanın
sonuçları da tepki süresinde ortaya çıkan gecikmeye bağlı olarak araç
kitiyle cep telefonu ile konuşan kişilerin önündeki arabaya arkadan
çarpma riskinin iki kata kadar arttığını göstermiştir. South Carolina
Üniversitesi’nde yapılan bir başka çalışmada konuşmayı planlamanın ve
konuşmanın dinlemeye göre insan dikkatini dört kez daha fazla
dağıttığının ortaya çıkarılması, cep telefonunun araç kiti ile
kullanılsa da otomobil kullanımı üzerinde olumsuz etkisi olduğu
görüşünü desteklemiştir. ABD’de Rhode Island Üniversitesi’nde
yapılan bir çalışma konuya farklı bir yaklaşım getirmiş, otomobil
kullanırken cep telefonu ile konuşma sırasında kazalara yol açabilen
esas problemin elde telefonu tutarak konuşma olmadığını, cep telefonu
ile konuşma sırasında çevresel görmenin çok azalması ve kişinin sadece
karşısındaki bölgeyi görebilmesi olduğunu göstermiştir. Normal otomobil
kullanımı sırasında kişilerin gözleriyle sık olarak ve geniş açıyla tüm
yolu ve çevresini taradıkları, yoldan gözlerini en uzun süreli
ayırmalarının, örneğin radyoyu ayarlarken ortalama 1.6 saniye olduğu,
buna karşın araç kullanırken elleri kullanmaksızın araç kitiyle dahi
cep telefonuyla konuşulduğunda çevreyi tarayıcı göz hareketlerinin çok
azaldığı, kişilerin sadece karşıyı görür hale geldiği belirlenmiştir.
İlginç olarak araçta bulunan bir başka kişiyle konuşmanın aynı etkiyi
yaratmadığını gösteren bu çalışmanın verileri de güvenlik açısından
otomobil kullanırken araç kiti ile dahi cep telefonuyla konuşulmaması
gerektiği sonucunu desteklemiştir. Harvard Risk Analiz
Merkezi’nin tahminlerine göre otomobil kullanırken cep telefonu ile
konuşmak trafik kazalarının %6’sında rol oynayan önemli bir faktördür.
Yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları otomobil kullanırken araç kiti
ile de olsa cep telefonu ile konuşmanın güvenli olmadığını
göstermektedir. Bugüne kadar elde edilen verilerin devam etmekte olan
bilimsel çalışmalarla da desteklenmesi durumunda yakın gelecekte
otomobil kullanırken cep telefonu ile konuşmanın tamamen
yasaklanmasının gündeme geleceği öngörülebilir.
|