Tork döndürme kuvveti demektir. Motorların gücünün yanında
torku da belirtilir, örneğin, 3800 dakika/ devirde 145 Nm gibi.
NE İŞE YARAR ?
Basit olarak açıklamaya çalışırsak, bir otomobilin, daha doğrusu
motorunun torku iyiyse kullanımı daha rahat olur çünkü motor
daha geniş bir devir aralığında vites değiştirmeden
kullanılabilir. Ya da acil durumlarda yine daha az vites
değiştirme ihtiyacı hissedilir. En yüksek tork olarak belirtilen
rakamın yanında bu rakamın elde edildiği devir de önemlidir.
Motorlar daha çok düşük ve orta devirlerde kullanıldığı için
özellikle şehir içinde, torkun düşük devirlerden itibaren yüksek
olması çok kullanışlıdır. Böylece alt vitese geçmeden hareketi
sürdürmek mümkün olur. Genel olarak motor hacmi yükseldikçe tork
artar ama aynı motor hacmine sahip motorların torkları ve "tork
eğrileri" farklı olabilmektedir. Bunun nedeni de motor
tasarımındaki farklılıklardır. Silindirlerin çapı ve stroku,
ateşleme zamanlaması ve diğer bazı niteliklerden oluşan genel
olarak "teknoloji" diyebileceğimiz özelliklerdir bu farkı
yaratan. Ayrıca herkesin bildiği gibi dizeller "torklu" motora
sahiptir. Bunun anlamı düşük devirde yüksek tork sağlıyor
olmasıdır.
Benzinli motorlardan farklı olarak dizel motorlarının en yüksek
torku 1800-2500 dakika/devirde elde edilir. Bu sayede çok devire
gerek kalmadan motor "çeker". Diyelim ki bir benzinli motorla
bir dizel aynı en yüksek torka sahip olsun, yine dizel motor
daha avantajlıdır çünkü bu torku daha düşük devirde sağlıyor.
Bunun pratik avantajı, örneğin bir yokuş çıkarken üçüncü viteste
2000 d/d'de iken dizel motorlu arabada gaza basarsınız ve araba
hızlanabilir, benzinli motora sahip araba ise hızlanamaz ve
büyük bir olasılıkla bir alt vitese geçmek zorunda kalır. Düşük
devirlerde yüksek çekiş gücü sağladığı için dizel motorlar
özellikle ticari araçlarda kullanılmaktadır.
Motorun beygir gücü ile torku karıştırılmamalıdır. Bunlar farklı
şeylerdir. Torkun anlamını somut olarak anlamak için şöyle bir
örnek de verilebilir. Diyelim ki iki tane aynı beygir gücüne
sahip araba var. Torkları ise farklı. Her iki arabayı arkaları
birbirine doğru gelecek şekilde yanaştırıp bağladığınızda, iki
araç birden hareket ettiğinde (halat çekme oyunu gibi) beygir
güçleri aynı olmasına rağmen, torku yüksek olan diğerini çeker.
alıntı
|