|
|
|
|
DIESEL FUEL SYSTEM |
| • Homepage » PEUGEOT MODIFIED PLATFORM » Modification and Tuning Information | |
| 08.05.2020 13:58 | # 1 | |||||||||||||||||||||||||||
 Guests |
||||||||||||||||||||||||||||
YAKIT SİSTEMİDaha önce görüldüğü gibi dizel motorlarında yanma, sıkıştırma sonunda sıkışan, sıcaklığı ve basıncı artan hava içine yakıtı basınçlı olarak püskürtmekle sağlanmaktadır. Bunu sağlamak için de sağlam ve çok hassas olarak çalışan birçok parçaların toplandığı bir sisteme gerek vardır ki, bu da dizel yakıt sistemidir. işte bu bölümde, dizel motorlarım benzin motorlarından ayıran en farklı sistem yani yakıt sistemî görülecektir. Dizel motoru yakıt sistemleri büyük sabit tesislerde, hareketli araçlarda ve endüstri uygulamalarında yerleştiriliş bakımından farklılık gösterirler. Ancak bunların hepsini ayrı aynı inceleme olanağı yoktur. Bu nedenle bu bölümde daha çok ortak özellik taşıyan yakıt sistemlerini oluşturan parçalar ve bu parçaların yapım Özellikleri, çalışma şekilleri, arızalan ve ayarlan üzerinde durulacaktır. A. YAKIT SİSTEMİNİM PARÇALARI A. l Yakıt Sisteminin Tanımı ve Sistemdeki Ana Parçalar: Dizel motorlarında motora gerekli yakıtı depolayan, temizleyen ve yeterli miktarda silindire püskürten sisteme, YAKIT SİSTEMİ denir. Bugün değişik yapıda yakıt sistemleri varsa da, sistemi oluşturan ana parçalar hepsinde aynıdır. Bu parçalar : a) Yakıt deposu b) Besleme pompası c) Filtre d) Yakıt pompası e) Yüksek basınç boruları f) Enjektörler g) Geri dönüş ve sızıntı borularıdır. Daha çok taşıt dizellerinde kullanılan tipik bir yakıt sisteminin parçalan şekil: 4 -1 de görülmektedir. Sistemin çalışmasını şekilden takip ederek kısaca görelim. Besleme pompasının depodan emdiği yakıt, yaklaşık olarak 0,5 -1,5 kg/cm- basınçla filtreye gönderilir. Burada süzülen ve içindeki pisliklerden temizlenen yakıt, yakıt pompasına gelir. Yakıt pompası, basıncını yükselttiği (80-400 kg/cm- ye) ve miktarını ölçtüğü yakıtı yüksek basınç boruları ile enjektörlere gönderir. Enjektörler de bu basınçlı yakıtı yanma odasına püskürtürler. Enjektörlerden sızan ve pompanın gereksinmesinden fazla olan bir kısım yakıt, geri dönüş ve sızıntı boruları ile depoya geri gönderilir. Besleme pompasının depodan emdiği yakıt, yaklaşık olarak 0,5 -1,5 kg/cm- basınçla filtreye gönderilir. Burada süzülen ve içindeki pisliklerden temizlenen yakıt, yakıt pompasına gelir. Yakıt pompası, basıncını yükselttiği (80-400 kg/cm- ye) ve miktarını ölçtüğü yakıtı yüksek basınç boruları ile enjektörlere gönderir. Enjektörler de bu basınçlı yakıtı yanma odasına püskürtürler. Enjektörlerden sızan ve pompanın gereksinmesinden fazla olan bir kısım yakıt, geri dönüş ve sızıntı boruları ile depoya geri gönderilir. Yüksek basınç borusu  Yakıt deposu
Şekil: 4 -1 Dizel yakıt sistemi ve parçaları A.2 Yakıt Depoları: Yakıt depolan, motorun günlük gereksinmesinden biraz fazla yakıtı temiz ve emniyetli bir şekilde depolayacak kapasitede çelik saçtan yapılır. Paslanmasını önlemek için kurşun-kalay alaşımıyla kaplanır. Genellikle otomobil ve küçük tonajlı kamyonlarda taşıtın arkasına, büyük tonajlı kamyon, otobüs ve ağır iş makinalarında ise taşıtın sağ veya solunda şasiye tespit edilir. için bir. Depodaki yakıt seviyesi, şamandıralı bir gösterge ile kontrol edilir. Deponun dibinde su ve tortuların birikmesi için bir tortu çukuru ve boşaltma musluğu vardır. Ortalama 500 saatlik çalışmadan sonra bu musluk açılarak su ve tortu boşaltılır. Ayrıca depoda, depo dibindeki su, tortu ve pisliklerin sisteme gitmesini önlemek için dipten 3,5 - 5 cm kadar yukarıda olan bir çıkış borusu ve bir de gen dönüş borusu vardır. Ağır taşıt depolarında, yakıtın çalkalanmasını önlemek için üzerinde delikler olan tampon plakalar (bölmeler) vardır. Depo üzerinde bulunan havalandırma düzeni, depodaki yakıt üzerinde devamlı açık hava (atmosferik) basıncının bulunmasını temin eder. Depolama şekilleri: Dizel motorlarında yakıtın depodan sisteme gönderilmesi iki şekilde olur. Bunlar: a) Yükseklik farkı ile b) Besleme pompası ile a) Yükseklik farkı ile depolama: Bu tiplerde depo, motor seviyesinden yukarıya yerleştirilir ve yakıtın depodan sisteme gitmesi yükseklik farkı ile temin edilir (sekil: 4 -3a). Daha çok sabit tesislerde, bazı traktörlerde ve küçük motorlarda bu .sisteme rastlanmaktadır.
a) Yükseklik farkı ile
Şekil : 4 - 3 Depolama şekilleri b) Besleme pompası ile depolama : Genellikle hareketli araçlarda görülen bu sistemde depo, motordan daha düşük bir seviyededir (şekil: 4-3 b). Yakıt depodan besleme pompası ile emilir, filtre yoluyla yakıt pompasına basınçlı olarak gönderilir. Ancak bu sistemlerde yakıt deposu ile besleme pompası arasında en fazla 2 metre yükseklik farkı olmalıdır. Bundan fazla fark olması durumunda boruda oluşacak yakıt buharları, yakıtın akışını engeller. A-8 Alçak Basınç Boruları: Yakıtın depodan alınıp, besleme pompası ve filtre yoluyla yakıt pompasına kadar temiz ve emniyetli bir şekilde taşınmasını temin eden borulardır. Tel örgülü kauçuk, plastik, çelik ve bazen de bakırdan yapılır. Bu boruların seçiminde; yakıtın basıncı, esneme durumu ,iç ve dış etkilerden etkilenmesi göz önüne alınır, örneğin, bakır borular yakıt içindeki kükürtle kimyasal reaksiyona girerek oksitleyici ve sistemi tıkayıcı etki yapar. Alçak basınç borularının iç ve dış çapları, motorun çalışmasını engellemeyecek şekilde seçilmeli ve yakıt akışını engellememesi için de kıvrımlarda keskin köşe yapılmamalıdır. Yakıt sistemlerinde kullanılan alçak basınç borularının yakıt pompası tipine göre iç ve dış çaplan aşağıda verilmiştir. Yakıt pompası tipi Boru iç çapı Boru dış çapı
A.4 Rekorlar: Alüminyum, bakır, prinç ve çelikten yapılan rekorlar, boruların borularla veya boruların parçalarla birleştirilmesini temin ederler. Rekorla boruların birleştiği yerlerde sızıntı olmaması için borulara, özel havsa açma aletleriyle havşalar açılır veya sıkma halkaları kullanılır. Rekorlar sökülüp takılırken daima çift ve uygun anahtar kullanılmalıdır. A.5 Sızdırmadık Pullan : Gerek sisteme hava girmesini, gerekse yakıt sızıntısını önlemek için bağlantılarda kullanılan dairesel ve ortası delik parçalardır. Çok iyi conta görevi yapabilmeleri için yumuşak malzemelerden yani bakır, alüminyum ve plastikten yapılırlar. Bir kere kullanılan pullar esnekliklerini kaybettiklerinden ikinci defa kullanılmazlar. B. BESLEME POMPALARI B.1 Görevleri: Yakıt pompalarının emme kabiliyetleri olmadığından bunlara yakıtın basınçlı olarak gönderilmesi gerekir. Bu nedenle bu işi, hemen hemen her yakıt sisteminde bulunan besleme pompası yapar. Yani yakıtı depodan emer ve basınçlı olarak filtre yoluyla yakıt pompasına gönderir. Bugün kullanılan besleme pompaları yakıtın basıncını, küçük motorlarda 0,5 -1,5 kg/cm2 ye, büyük motorlarda ise 1,5 - 3 kg/cm2 ye yüksel tirler. Kapasiteleri, motorun harcayacağı en fazla yakıt miktarını karşılayabilecek kadardır. B.2 Besleme Pompalarının Çeşitleri ve Çalışmaları: Dizel yakıt sistemlerinde kullanılan besleme pompaları; a) Pistonlu (plancırlı) tip, b) Diyaframlı tip, c) Dişli tip, d) Paletli tip, olmak üzere 4 çeşittir. Bunlardan pistonlu ve diyaframlı tip en çok kullanılır. a) Pistonlu (plancırlı ) tip besleme pompalan: Pistonlu tip besleme pompalarına Bosch tipi yakıt sistemi kullanılan dizel motorlarında çok rastlanır. Genellikle bunlar yakıt pompası üzerine monte edilir. Şekil: 4 - 4 de böyle bir pompanın komple kesiti, şekil: 4 - 5 de ise sökülmüş durumdaki parçaları görülmektedir. Besleme pompalarında hangi tarafın giriş, hangi tarafın çıkış olduğunu anlamak için bazı işaretler vardır. Bunlar: 1 — in (giriş), out (çıkış) yazılan. 2 — Gövde üzerindeki ok işareti. 3 — El pompasının olduğu taraf giriştir. 4 — Giriş tarafında tek, çıkış tarafında ise iki delik vardır.
|
||||||||||||||||||||||||||||
| 08.05.2020 13:58 | # 2 |
| Guests |
|
|
Figure: 4 - 4 Piston type feed pump
|
|
| 08.05.2020 13:58 | # 3 |
| Guests |
|
|
Figure: 4 9 b Diaphragm type feed pump dismantled condition and its parts Safety circuit: The feed pump continuously supplies fuel to the system. When the engine consumes less fuel according to its power, the amount of fuel in the system and therefore its pressure increase. Since this pressurized fuel is also located in front of the diaphragm, the diaphragm remains pressed down. In this case, the pump cannot pump fuel to the system since the diaphragm will not move. When the excess fuel in the system is used and the pressure decreases, the pump starts working again.
|
|
